بررسی تغییرات اندازه گروه گرگ خاکستری (canis lupus) در پارک ملی و پناهگاه حیات وحش قمیشلو اصفهان

گرگ خاکستری در مقایسه با سایر گوشتخواران بزرگ ایران، از گسترده ترین حوزه پراکنش برخورداری است با این وجود مطالعات محدودی در خصوص ابعاد مختلف بوم شناختی آن صورت گرفته است. زندگی گروهی و ساختار جمعیتی، یکی از ابعاد مهم بوم شناختی گرگ ها محسوب می شود که عمدتا در اروپا و آمریکای شمالی مورد بررسی قرار گرفته و کمتر در مناطق خشک آسیا مطالعه شده است. بر این اساس، گرگ ها موجوداتی اجتماعی هستند که اندازه دسته ها معمولا با اندازه طعمه و قابلیت دسترسی آنها ارتباط دارد. درعین حال، ساختار هر گله گرگ تحت تأثیر بهره برداری انسان از جمعیت آنها نیز قرار دارد. مطالعه حاضر از تیر 1386 تا فروردین 1388 در پارک ملی و پناهگاه حیات وحش قمیشلو، به عنوان یک زیستگاه خشک که تراکم بالایی از انواع گاوسانان وحشی و اهلی در آن زیست می نمایند، انجام گرفت. ترانسکت هایی که در بخش های مختلف منطقه قرار داشت، به صورت ماهانه پیمایش و درمجموع 65 بار گرگ به صورت مستقیم مشاهده شد. میانگین اندازه گروه ها 37/2 (19/0=se) بود و بزرگی دسته های گرگ در فصول مختلف عموما پیرامون 2 تعیین شد و تفاوت معنی داری بین اندازه گروه ها در فصول مختلف (339/0=p، 143/1=(61,3)f) و حاشیه و مرکز منطقه (423/0p=، 58 df=، 807/0= t) مشاهده نشد. گروه های گرگ در قمیشلو یکی از کوچک ترین اندازه های ثبت شده در دنیا است و به نظر می رسد دلیل آن کوچک بودن اندازه طعمه ها در این منطقه نسبت به سایر مناطق حوزه انتشار آن است. عوامل انسانی از قبیل شکار مستقیم و تصادفات جاده ای از علل مهم تلفات گرگ در قمیشلو است، لیکن ترکیب افراد مشاهده شده این فرضیه را برای مطالعات آتی مطرح می نماید که جمعیت گرگ ها در قمیشلو در حالت پایدار است و تحت فشار شدید برای بهره برداری قرار ندارد.